Gezegenimiz yaklaşık 252 milyon yıl önce tüm canlı türlerinin 9'da birinin öldüğü en korkunç felaketlerden birini yaşadı. Permiyen-Triyas yok oluşu adı verilen olayda, hızlandırılmış sera gazı emisyonları ve yüksek sıcaklıklar hızla canlı yaşamını yok etti. ABD'li bilim insanları, günümüzde artan insan faaliyetlerinin aynı koşulları yarattığı konusunda uyardı.
GÜNÜMÜZLE MİLYONLARCA YIL ÖNCESİ ARASINDAKİ BENZERLİK
ABD’de Connecticut Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, mikroskobik algler ve fotosentez yapan bakterilerin artmasına neden olan ve tatlı su ekosistemlerinin belki de milyonlarca yıl boyunca kendini yenilemesini engelleyen 3 faktörü buldu. Bu üç nedenin artan sera gazı emisyonları, yüksek sıcaklıklar ve toprakta artan mineraller olduğu belirtildi.
Bu faktörlerin temiz oksijenin azalmasına ve bitki örtüsünün, toprağın ve yaban hayatına yayılan toksinlerin suda yayılmasına yol açtı.
GÜNÜMÜZ KOŞULLARI ARASINDA PARALELLİK VAR
Araştırmacılar, bu koşullarla günümüz arasında bazı paralellikler bulunduğunu söyledi. Bunun nedeni, çiçeklerin serbest oksijeni tüketmesi ve tipik olarak bitki örtüsünü, toprağı ve vahşi yaşamı besleyecek olan suya toksinleri salması olarak gösterildi.
Yerbilimleri departmanı başkanı Tracy Frank ise, göllerde ve sığ denizel ortamlarda toksik alg patlamalarına daha fazla rastladıklarını, bunun da sıcaklık yükselmelerinin ve bitki topluluklarındaki değişimin tatlı sudaki besinlerdeki azalmaya neden olduğunu belirtti.
Permiyen dönemdeki kitlesel yokoluşun ya da diğer adıyla ‘’Büyük Ölüm’’ün gezegendeki her on türden 9’unun ölümüne yol açtığı araştırmalarla ortaya konmuştu.
Nature Communications dergisinde yayımlanan çalışmada, volkanik patlamaların sera gazı etkisinin ortaya çıkmasına ve sıcaklıklarda çok fazla artışa neden olduğu aktarıldı.
Bu durum, ormanların tahrip olmasına ve toprağın beslenemeyip devasa toksik patlamalara yol açan zararlı mikropların burada çoğalmasına neden oldu.
Ekip bu sonuca, Sidney Avustralya’daki fosiller, dip tortusu, kayaların kimyasal kayıtlarına bakarak ulaştı. Sıcaklık artışına bağlı olarak kitlesel yok oluşların fosillerini karşılaştıran araştırmacılar, fazlasıyla benzer fosillerle karşılaştılar.
Frank, ‘’Volkanik patlamaların geçmişte karbondioksitin kaynağı olduğunu biliyoruz ama bugün şahit olunan insan kaynaklı karbondioksit salınımı oranıyla benzerlikler olduğunu görüyoruz’’diye konuştu.
Bu yılki Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporunda, insanların iklim değişimine ve sıcaklığı seven mikropların yayılmasını sağlayacak koşullara yol açmasının tartışılmaz olduğu belirtildi.
Çoğunlukla tarımsal faaliyetler ve ormanların yok edilmesiyle su kirliliğinin artmasının, toksik patlamalara neden olduğu hatırlatıldı.
BAKILABİLECEK EN İYİ DÖNEM
Çalışmanın yazarlarından Profesör Chris Fielding ise, Permiyen dönemin sona erdiği zaman aralığı günümüzde yaşananlar arasında paralellik kurmak için bakılabilecek en iyi dönem olarak öne çıktığını söyledi.
Fielding, ‘’Tüm ekosistemi yok eden şeylerden biri yangınlardı ve biz bugün California gibi yerlerde bunu görüyoruz. Bu tür olayların uzun vadeli sonuçlarından biri giderek daha yaygın hale gelmeleri’’ diye konuştu.
Yorum Gönder